Ontwikkeling van een nog onvoltooid schilderij
De cirkel is de vorm van onnoembaar veel, waaronder zon en maan. Apollo’s tempel was volgens de mythische Hyperboreeërs cirkelvormig. Stonehenge is cirkelvormig. Aan de cirkel valt begin noch einde, richting noch oriëntering af te lezen. De denkbeeldige hemelkoepel wordt – ook ten gevolge van de kringvormige banen van de sterren om de hemelpool – als een ronde koepel voorgesteld. Het symbool voor eeuwigheid in de Grieks-Romeinse oudheid is de slang die in zijn eigen staart bijt, Ouroboros. Concentrische cirkels ontstaan ook als iets in het water gegooid wordt, en kringvormige golven stonden in sommige prehistorische culturen voor het verzinken in de ‘wateren des doods’ en het opnieuw ontstaan daaruit. De vorm en de symboliek van de cirkel komt ook terug in driehoeken, kubussen, mandala’s, ringen, sferen, spiralen en wielen.
Het schilderij op de afbeeldingen onderaan deze blog verandert gaandeweg in een kwadraat (vierkant), de symbolische pendant van de cirkel. De symboliek daarvan is in oude culturen wereldwijd zo complex en divers, dat het veel te ver zou voeren om dat in deze blog te beschrijven.
Zelf werd ik tot de cirkel aangezet door twee dingen. De mij omringende natuur: kroos, waterlelieblad, vijvers, weerspiegelingen daarin, de kringen die ontstaan als een vis het wateroppervlak raakt of als iets uit een overhangende boom in het water valt. En ten tweede het oculair van mijn microscoop, waardoorheen ik een reis maak door de voor het blote oog onzichtbare plantenwereld, zoals micropreparaten van stuifmeelkorrels of plantencellen. Aan biologie en microscopie raakte ik als kind al verslingerd. De terugkeer van die vroege passie in mijn leven roept het beeld op van een cirkel in mijn levensloop.
Maar nu, nu we met ons allen, de hele wereld, in een klimaatverandering zijn terecht gekomen die uiterst zorgwekkend en alarmerend is, wil ik mij eigenlijk alleen nog maar als individu, en misschien ook als kunstenaar, inzetten voor een veiligere, gezondere en meer veerkrachtige toekomst voor mens en natuur. Alles duidt erop dat de opwarming van onze planeet veroorzaakt wordt door de toename van de uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door menselijke activiteiten. Op de site van het Wereld Natuur Fonds lees ik dat we samen opnieuw moeten nadenken over de manier waarop we energie, voedsel en water produceren en consumeren, de bossen van de wereld beschermen en mensen helpen zich voor te bereiden op een veranderende wereld. Een voetafdruktest is een eerste stap. Die heb ik gezet. Op naar een gedragsverandering.
